Ο όρος “περιαρθρίτιδα ώμου” (periarthritis humeroscapularis) χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά τον 19ο αιώνα και είναι ένας όρος ο οποίος θα πρέπει να καταργηθεί. Στην πραγματικότητα δεν πρόκειται για μια συγκεκριμένη διάγνωση αλλά για μια “ομπρέλλα διαγνώσεων”, οι πιο συνήθεις εκ των οποίων είναι οι εξής :
- σύνδρομο υπακρωμιακής πρόσκρουσης (προστριβής) με ή χωρίς ρήξη του πετάλου στροφέων (συνήθως του υπερακανθίου)
- ασβεστοποιός τενοντίτιδα του πετάλου στροφέων
- παγωμένος ώμος
- οστεοαρθρίτιδα ώμου
- οστεοαρθρίτιδα ακρωμιοκλειδικής άρθρωσης
- τενοντίτιδα μακράς κεφαλής δικεφάλου βραχιονίου
- σύνδρομο SLAP
- πάρεση υπερπλατίου νεύρου, κ.α.
Επειδή τα συμπτώματα των ανωτέρω παθολογιών είναι συχνά κοινά (πόνος, μείωση του εύρους κίνησης, μυϊκή ατροφία κλπ.), η διαφορική τους διάγνωση πριν από την εποχή της αρθροσκόπησης και της μαγνητικής τομογραφίας ήταν δύσκολη. Για τον λόγο αυτό επικράτησε για μεγάλο χρονικό διάστημα ο όρος “περιαρθρίτιδα ώμου” ο οποίος όμως στην σημερινή εποχή θεωρείται ανεπαρκής.
ΣΥΧΝΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ ΩΜΟΥ
Έχω φλεγμονή στο πέταλο στροφέων. Ο ορθοπαιδικός μου επιμένει να κάνω έγχυση κορτιζόνης. Δεν γίνεται να το αποφύγω;
Οι τοπικές εγχύσεις κορτικοστεροειδών έχουν, για κάποιον λόγο, βγάλει “άσχημο” όνομα και πολλοί ασθενείς φοβούνται ότι θα τους κάνουν περισσότερο κακό απ' ότι καλό. Ωστόσο η λελογισμένη χρήση τους μπορεί να βοηθήσει πολύ - ειδικά στις περιπτώσεις όπου η φλεγμονή είναι εντοπισμένη σε ένα σημείο, π.χ. σε μια κοιλότητα, όπως είναι ο υπακρωμιακός ορρογόνος θύλακος.
Σε αυτές τις περιπτώσεις η εγχυση στεροειδούς είναι ιδανική λύση - κυρίως γιατί η εναλλακτική αγωγή με αντιφλεγμονώδη χάπια (Voltaren, Mesulid, Xefo κλπ.), είναι αναποτελεσματική: ανακουφίζει μεν παροδικά, τα συμπτώματα επανέρχονται όμως μόλις σταματήσει κανείς τα χάπια. Αυτό συμβαίνει γιατί τα χάπια απορροφούνται απο το στομάχι και δρουν μέσω της κυκλοφορίας του αίματος, οπότε οι περιοχές με μικρή μόνο αιμάτωση (“άσπρα” σημεία όπως είναι τα οστά και οι τένοντες) προσλαμβάνουν ελάχιστο φάρμακο. Έχουμε δηλαδή μεγάλες δόσεις φαρμακευτικής ουσίας να κυκλοφορούν στο αίμα μας χωρίς σπουδαία τοπική δράση.
Αντίθετα, στην περίπτωση τοπικής έγχυσης κορτιζόνης, έχουμε πρώτον, ένα πιο δυνατό φάρμακο (τα κορτικοστεροειδή είναι περίπου 7-10 φορές πιο δραστικά από τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη) και δεύτερον, τοπική μόνο χορήγηση του φάρμακου χωρίς να επηρεάζεται το υπόλοιπο σώμα. Επίσης τα κορτικοστεροειδή που δίνουμε σε τοπική έγχυση είναι μακράς διαρκείας. Ανάλογα με την χημική τους σύνθεση, η δράση τους μπορεί να φτάσει εως και τους δύο μήνες.
Η κορτιζόνη δεν κάνει γενικά κακό στους ιστούς;
Η τοπική χορήγηση κορτικοστεροειδών μια και μόνη φορά σε μορφή έγχυσης δεν έχει αποδειχθεί να έχει οποιαδήποτε αρνητική παρενέργεια εφ' όσον γίνεται για τις σωστές ενδείξεις.Υπάρχουν βέβαια εξαιρέσεις: η έγχυση κορτικοστεροειδών μέσα στους τένοντες είναι ιατρικο λάθος - ειδικά σε μεγάλους τένοντες όπως ο Αχίλλειος και ο επιγονατιδικός. Η χορήγηση, αντίθετα, μέσα σε κοιλότητες όπως είναι οι ορρογόνοι θύλακες και οι αρθρώσεις, είναι συνήθως ευεργετική και αποτελεσματική με μια και μόνη έγχυση.
Έχω ασβεστώσεις στον ώμο και έχω κάνει ήδη τρεις θεραπείες με κρουστικό υπέρηχο αλλά δεν φαίνεται να βοηθάει. Αντίθετα έχει αυξήσει τα συμπτώματά μου.
Ο κρουστικός υπέρηχος είναι η τελευταία συντηρητική θεραπεία που μπορεί να κάνει κανείς προτού φτάσει στο χειρουργείο. Δυστυχώς δεν βοηθάει πάντα. Ίσως θα άξιζε να ολοκληρώσετε έναν κύκλο θεραπειών και να περιμένετε ένα μικρό χρονικό διάστημα μετά από αυτό. Εφ' όσον δεν υπάρξει βελτίωση, η αρθροσκοπική αφαίρεση είναι η καλύτερη λύση.
Έχω μια ρήξη στον υπερακάνθιο η οποία στην μαγνητική τομογραφία φάνηκε μερικού μόνο πάχους. Πρέπει να κάνω αρθροσκόπηση;
Αυτό εξαρτάται από τα συμπτώματά σας. Οι περισσότερες ρήξεις μερικού πάχους δεν είναι συμπτωματικές, κάποιες όμως πονούν ακόμη πιο πολύ και από ρήξεις ολικού πάχους. Αυτού του είδους οι ρήξεις, στις οποίες η συντηρητική αγωγή έχει αποτύχει, συνήθως αντιδρούν καλά σε αρθροσκοπικό καθαρισμό ή και συρραφή αν αυτή είναι αναγκαία.
Είμαι 72 χρονών και μου έχουν πει ότι έχω ολική ρήξη του πετάλου στροφέων. Εν τούτοις με μια έγχυση κορτιζόνης και κάποιες φυσικοθεραπείες που έκανα, αισθάνομαι ήδη πολύ καλύτερα. Πρέπει να χειρουργηθώ;
Όχι απαραίτητα. Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι στην ηλικία σας οι οποίοι έχουν εκφυλιστικές ρήξεις του πετάλου στροφέων χωρίς καν να έχουν καταλάβει ότι αυτό έχει συμβεί. Η λειτουργικότητα του ώμου τους δεν έχει επηρεαστεί ποτέ και κάποιοι από αυτούς μάλιστα αθλούνται. Εφ' όσον ο ώμος, με την συντηρητική αγωγή, έχει επανέλθει σε ένα ικανοποιητικό για σας επίπεδο λειτουργικότητας η εγχείρηση δεν είναι απαραίτητη - τουλάχιστον προς το παρόν.
Πριν από δύο μήνες μου έκαναν την διάγνωση “παγωμένου ώμου” μετά από μια πτώση που είχα στο πεζοδρόμιο. Μπορεί ο παγωμένος ώμος να προέλθει από τραυματισμό;
Η αιτιολογία του παγωμένου ώμου είναι άγνωστη. Ωστόσο σε ποσοστό περίπου 25-30% αναφέρεται κάποιο είδος τραυματισμού στο ιστορικό του ασθενούς. Συνήθως όμως πρόκειται για μικροτραυματισμούς τους οποίους ο ασθενής θυμάται μετά από πολύ προσπάθεια ! Σε κάθε περίπτωση, ακόμα και οι μετατραυματικοί παγωμένοι ώμοι έχουν καλή πρόγνωση με τα συμπτώματα να εξαφανίζονται και την κίνηση να επανέρχεται στο 100%. Κάνετε υπομονή.
Έχω παγωμένο ώμο εδώ και ένα μήνα και ενώ επισκέπτομαι φυσικοθεραπευτή τα συμπτώματά μου επιδεινώνονται. Πως είναι αυτό δυνατό;
Δυστυχώς όσο παράξενη είναι η παθογένεση του παγωμένου ώμου, άλλο τόσο απρόβλεπτη είναι και η εξέλιξη του. Αν ο φυσικοθεραπευτής προσπαθεί να κάνει κινητοποιήσεις για να αυξήσει το εύρος κίνησης ενώ ο ώμος βρίσκεται σε φάση που η φλεγμονή “φουντώνει”, τότε η αντίδραση της άρθρωσης θα είναι αρνητική. Ο φυσικοθεραπευτής θα πρέπει να “αφουγκράζεται” τον ώμο, να συντηρεί απλώς την κίνηση με πολύ διακριτικότητα όσο ο ώμος “παγώνει” και να γίνει πιο επιθετικός αργότερα στην φάση της “απόψυξης”. Συχνά οι ασθενειίς με παγωμένο ώμο απογοητεύονται απο την φυσικοθεραπευτική αγωγή και καταλήγουν να ελέγχουν μόνοι τα συμπτωμάτά τους με αντιφλεγμονώδη και αναλγητικά ενώ συντηρούν την κίνηση όσο μπορούν με απλές διατατικές ασκήσεις ή κολύμβηση.
